шуға ҡарамаҫтан

ехали быстро, но всё-таки опоздали — шәп барыуға ҡарамаҫтан, һуңланылар

всё-таки я прав — шулай ҙа мин хаҡлы

несмотря на болезнь — ауырыуға ҡарамаҫтан

несмотря ни на что — һис нәмәгә ҡарамаҫтан

вопреки моему желанию — теләгемә ҡаршы

вопреки приказу — приказ булыуға ҡарамаҫтан

мальчик не владел башкирским языком, впрочем общий смысл сказанного он улавливал — башҡорт телен белмәүгә ҡарамаҫтан, малай әйтелгәндең дөйөм мәғәнәһенә төшөнә ине

впрочем, я не помню — хәйер, мин хәтерләмәйем

получить даром — бушҡа алыу

купить даром — арзан алыу

потерять время даром — ваҡытты әрәмгә үткәреү

даром не пройдёт (не обойдётся) что, кому — буш ҡына үтмәҫ, былай ғына ҡалмаҫ (аҙағы насар булыр)

даром что слабая женщина — сибек кенә (хәлһеҙ) ҡатын булыуына ҡарамаҫтан

я вернулся домой, а он остался — мин өйгә ҡайттым, ә ул ҡалды

я зайду к вам не сегодня, а завтра — мин һеҙгә бөгөн түгел, ә иртәгә инеп сығырмын

до начала сеанса осталось пять минут, а людей в зал не пускают — сеанс башланырға биш минут ҡалған, ләкин халыҡты залға индермәйҙәр

он учится в вузе, а вот ты не сумел — ул юғары уҡыу йортонда уҡый, ә бына һин булдыра алманың

он человек простой, а ведь имеет вес в обществе — ул ябай кеше, ә шулай ҙа йәмғиәттә абруйы бар

и пришёл?! – А то как же! — килгәнме?! – Элбиттә!

а (не) то — юғиһә, бүтәнсә булһа

иди своей дорогой, а не то получишь от меня — юлыңда бул, юғиһә кәрәгеңде алырһың

можете остаться при своём мнении, а всё-таки я прав — үҙ фекерегеҙҙә ҡалығыҙ, ә мин барыбер хаҡлымын

отец ушёл, а сын продолжал стоять — атаһы китеп барҙы, ә улы тора бирҙе

отец развёл костёр, а дети пошли за ягодами — аталары ут яғып ебәрҙе, ә балалар еләккә китте

вдоль плетня в один ряд посажена смородина, а далее растёт какое-то дерево — ситән буйлап бер рәт ҡарағат ултыртылған, ә унан ары ниндәйҙер ағас үҫеп ултыра

сначала мы посетили выставку, а затем музей — башта күргәҙмәлә, ә һуңынан музейҙа булдыҡ

его пока никто толком не знает, а потому о нём ничего не говорят — уны әлегә бер кем йүнләп белмәй, шуға күрә уның тураһында бер нәмә әйтмәйҙәр ҙә

откололся я от своих друзей, а всё из-за тебя — дуҫтарымдан айырылдым мин, ә барыһы һинең арҡала

он ещё не приехал. А кстати, ты не забыл прихватить с собой документы? — ул әле ҡайтып етмәне. Эйткәндәй, һин үҙең менән документтарыңды алырға онотманыңмы?

а сколько я терпел – уму непостижимо! — ә мин күпме түҙҙем – аҡылға һыймаҫлыҡ!

а как ты туда попал? — ә һин нисек унда барып эләктең?

как ты сказал? – а никак! — нимә тинең? – ә бер нисек тә!

а не то сходил бы в магазин — булмаһа, магазинға барыр инең

спеши, а то опоздаешь — ашығыңҡыра, юҡһа һуңларһың

сходите туда сами, а то пошлите кого-нибудь — унда һеҙ үҙегеҙ барығыҙ, йә булмаһа берәйһен ебәрегеҙ

а? Ничего ведь не слышу, говори отчётливей — ә? Бер нәмә лә ишетмәйем бит, асығыраҡ һөйлә

что ты натворил, а? — нимә эшләнең һин, ә?

вот парень, а! — егете лә егете бит, ә!

кого осрамили ведь, а?! — кемде хур иттеләр бит, ә?!

смотри-ка, что он делает, а? — ҡара әле, нимә эшләй ул, ә?

а-а, это ты? — ә-ә, был һинме ни?

а, вот как! — ә, бына нисек!

а, вот куда вы спрятались! — әһә, бына ҡайҙа йәшенгәнһегеҙ икән!

а, мамочка! Как я рад тебя видеть! — уй, әсәкәйем! Һине күреүемә шундай шатмын!

а, вы ещё сопротивляетесь! — әһә, һеҙ ҡаршылашаһығыҙмы әле!

а! Была не была — эй! Булды ни ҙә, булманы ни

а-а-а, не трогайте меня, ради бога! — уй, алла хаҡы өсөн, миңә теймәгеҙ!

всё лето — йәй буйы

весь день — көн буйы

во всём мире — бөтөн донъяла

все люди — барлыҡ кешеләр

весь красный — тотош ҡыҙыл

бумага вся — ҡағыҙ тулыһынса бөттө

сахар весь — шәкәр бөтөнләй бөттө

всё его радовало — уны бөтә нәмә лә шатландыра ине

весь в кого — тас

весь в отца — атас, тас атаһы

все до одного — береһе лә ҡалмай, бөтөнөһө лә, барыһы ла

всего хорошего — һау бул(ығыҙ)

всё одно, всё едино — барыбер, бөтәһе лә бер

без всего — бер нәмәһеҙ

во всю ивановскую; по всему — күренеүенсә

при всём том; со всем тем — шуға ҡарамаҫтан

вот и всё — бөттө (башҡа өҫтәрлек нәмә юҡ)

не все дома у кого — еңел аҡыллы

прежде всего — беренсе урында, иң мөһиме, беренсе сиратта

города и веси — ҡалалар һәм ауылдар

будущий год — киләһе йыл

в прошлом году — уҙған йылда, былтыр

четыре времени года — йылдың дүрт миҙгеле

ребёнку два года — балаға ике йәш

молодые годы — йәш саҡтар

в годы юности — йәшлек йылдарында

девяностые годы — туҡһанынсы йылдар

високосный год — кәбисә йылы

календарный год — календарь йылы

круглый год — йыл буйына (әйләнәһенә)

лунный год — ай йылы (ҡояш йылынан 11 көнгә ҡыҫҡараҡ)

Новый год — Яңы йыл

учебный (академический) год — уҡыу йылы, академик йыл

без году неделя шутл. — аяҡ баҫып өлгөрмәгән

башы инһә, аяғы инмәгән (күптән түгел, яңы ғына); в годах — оло йәштәрҙә

не по годам — йәш булыуға ҡарамаҫтан

год на год не приходится — йылдыҡы йылға тура килмәй

год от году; год от года — йылдан-йыл, йыл һайын

из года в год — йылдан-йылға

давность события — ваҡиғаның күптән булыуы

исковая давность — юллау ваҡыты үтеү, юллау өсөн ҡуйылған ваҡыт

за давностью лет — ваҡыты уҙып, күп йылдар үтеү сәбәпле

без срока давности — күпме ваҡыт үтеүгә ҡарамаҫтан

менее двух тонн — ике тоннанан кәмерәк

менее часа — сәғәттән әҙерәк

менее всего — барынан бигерәк

не менее важно — шулай уҡ әһәмиәтле

тем не менее — шуға ҡарамаҫтан

модничать, несмотря на преклонный возраст — олоғайыуға ҡарамаҫтан, мода артынан ҡыуыу

говорить наперекор — ҡаршы һөйләү

наперекор желаниям — теләктәргә ҡаршы

не пишет — яҙмай

не знает — белмәй

не поймёт — аңламаҫ

не придёт — килмәҫ

тебе его не одолеть — һин уны еңә алмаҫһың

пиджак не пиджак — пинжәк тиһәң пинжәк түгел

сон не сон — йоҡо йоҡо түгел

говори не говори — әйттең ни, әйтмәнең ни

не река, а гора — йылға түгел, ә тау

невозможно не сказать — әйтмәй мөмкин түгел

нельзя не любить — яратмай мөмкин түгел

как не вспомнишь об этом! — нисек был турала иҫкә төшөрмәйһең!

не сон ли это? — төш түгелме был?

не нужен ли помощник? — ярҙамсы кәрәкмәйме?

не без радости — шатланмайынса мөмкин түгел

я чуть было не упал — мин йығыла яҙҙым

он едва не погиб — ул саҡ һәләк булмай ҡалды

мы не могли наговориться — беҙ һөйләшеп туя алманыҡ

не настолько..., чтобы — -маҫлыҡ/-мәҫлек (дәрәжәлә) түгел

он не настолько болен, чтобы не прийти на работу — ул эшкә килмәҫлек ауырыу түгел

не то..., не то — әллә..., әллә

не то снег, не то дождь — әллә ҡар, әллә ямғыр

не только..., но и — ғына түгел, -да/-дә

не только дети, но и взрослые — балалар ғына түгел, ололар ҙа

не что иное, как — ғына, башҡа бер ни түгел

тем не менее — шулай булһа ла, шулай булыуға ҡарамаҫтан

хотя (и) не..., но (однако) — -маһа ла/-мәһә лә

хотя и не соглашается, но понимает — риза булмаһа ла аңлай

не столько..., сколько — -дан/-дән, -ҙан/-ҙән бигерәк

он не столько умён, сколько находчив — ул аҡыллы булыуҙан бигерәк тапҡыр

не с кем поговорить — һөйләшер кеше юҡ

надеть сверх рубашки — күлдәк өҫтөнән кейеү

смотреть сверх очков — күҙлек өҫтөнән ҡарау

сверх плана — пландан тыш

сверх штата — штаттан тыш

служить сверх срока — ваҡытынан артыҡ хеҙмәт итеү

сверх заработной платы — хеҙмәт хаҡынан тыш

сверх ожидания — көтмәгәндә

так-таки сумел сделать — шулай ҙа эшләй алды

она таки уехала — ул барыбер китте

он пришёл-таки — ул барыбер килгән

тогда мне было шестнадцать лет — ул ваҡытта миңә ун алты йәш ине

ты устала? Тогда отдохни! — арыныңмы? Улайһа ял ит!

они ушли, тогда я сел заниматься — улар китте, шунан мин уҡырға ултырҙым

когда он отказался, тогда я решил действовать один — ул баш тартҡас, мин бер үҙем эшләргә булдым

тогда как: — 1) киреһенсә

конь хоть и стар, но силён — ҡарт ат булһа ла көсө бар

хоть убей, не скажет — үлтерһәң дә әйтмәҫ

приди хоть сейчас, хоть завтра — хәҙер булһа ла, иртәгә булһа ла кил

скажите хоть одно слово — исмаһам бер генә һүҙ әйтегеҙ

взять хоть этот случай — мәҫәлән ошо ваҡиғаны алайыҡ

хоть какой — теләһә ниндәй

хоть как — теләһә нисек

хоть что — ни булһа ла

будь он хоть семи пядей во лбу — ул хатта бик аҡыллы булһа ла